Fibromyalgie is voor de mensen die er aan lijden een erg invaliderende aandoening. Mensen die lijden aan fibromyalgie hebben last van meerdere, vaak zeer belemmerende klachten. De belangrijkste zijn een chronisch pijnsyndroom, gecombineerd met extreme vermoeidheid/uitputting. Deze klachten komen meestal niet alleen en worden vaak vergezeld van depressies (88%), darmklachten (83%), ochtendstijfheid (82%) slaapstoornissen (80%) en chronische hoofdpijn (60%). Verder komen ook allergieën en concentratie- en geheugenstoornissen regelmatig voor. Al deze zaken zorgen ervoor dat mensen met fibromyalgie vaak niet meer in staat zijn om op een normale manier deel te nemen aan de maatschappij.

Een bijkomend probleem voor mensen met fibromyalgie is dat deze aandoening zeer lastig te definiëren is in de ‘reguliere’ geneeskunde. Hierdoor bestaan er veel misverstanden over deze aandoening en krijgen mensen die lijden aan fibromyalgie vaak weinig of geen erkenning in de maatschappij. Er wordt vaak gezegd dat mensen die lijden aan fibromyalgie zich aanstellen en/of het probleem tussen de oren zit. Hoewel dit laatste is per definitie niet geheel onzinnig is, zoals ik hieronder in de orthomoleculaire verklaring van fibromyalgie verder zal uitleggen, zijn het wel erg stigmatiserende uitspraken die het lijden vergroten. Daarnaast kan dit bijkomende problemen hebben, variërend van afkering van vrienden en familie tot het ontzeggen van toegang tot de ziektewet.

In de volksmond wordt fibromyalgie ook vaak spierreuma genoemd. Deze benaming is om veel redenen onjuist. De belangrijkste hiervan is dat bij reuma per definitie sprake is van ontstekingen (in de gewrichten). Bij fibromyalgie is er echter geen sprake van een ontsteking, maar gaat het om uitputting van energie en van het hormoon serotonine. Over dit laatste zal ik bij de orthomoleculaire verklaring voor fibromyalgie meer uitleggen. Verder blijkt uit onderzoek van spieren en gewrichten dat er meestal geen structurele afwijkingen te vinden zijn. Dit heeft er mede voor gezorgd dat fibromyalgie regulier (nog) weinig erkenning krijg.

Voor de reguliere diagnose van fibromyalgie is het nu nodig dat de pijn geprovoceerd wordt in pijnpunten (tenderpoint triggerpoints) en minstens 11 van de 18 mogelijke punten aanwezig zijn. Dit is een erg vreemde manier om een ziekte te diagnosticeren. Als er nu 9 of 10 triggerpoints aanwezig zijn, heb je dan geen fibromyalgie? Bovendien moet er niet een oorzaak zijn, die wel of niet aanwezig is? Het enige andere geneeskundig specialisme die op een dergelijke manier ziektes diagnosticeert is de psychiatrie. Ook daar heeft dit meer te maken met een gebrek aan begrip van de oorzaak en/of het ontbreken van goede diagnostische test(en).

De oorzaak van fibromyalgie valt onder te verdelen in 3 onderdelen:

• Energietekort in de (skelet)spieren. Dit wordt veroorzaakt door een mismatch tussen de hoeveelheid energie die wordt aangemaakt en hoeveel wordt verbruikt. Voor de aanmaak van energie zijn de juiste voeding en genoeg bouwstoffen voor het energie dragende molecuul (ATP) essentieel. Daarnaast moeten er voldoende zuurstof en energiefabriekjes (mitochondriën) aanwezig zijn. Verhoogd verbruik van energie in ons lichaam wordt meestal veroorzaakt door de 2 belangrijkste energievretende onderdelen: het stress-systeem en ons immuunsysteem. Bij mensen met fibromyalgie is het stress-systeem vanuit de jeugd vaak extra gevoelig aangelegd. In meer dan 90% van de patiënten blijkt zich een traumatische ervaring in de jeugd te hebben voorgedaan. Hierdoor is het basisgevoel van veiligheid en geborgenheid nooit goed ontwikkeld.
• Een overactief immuunsysteem, zoals hierboven genoemd. Bij het overgrote deel van de patiënten met fibromyalgie komt dit door een beschadigde barrièrefunctie van onze darmen. Dit zorgt voor een zogenaamde lekkende darm, waardoor zaken die normaal buiten ons lichaam horen te blijven toch makkelijk de bloedbaan in komen. Dit veroorzaakt een continu actief immuunsysteem.
• Een tekort aan serotonine, zoals ik eerder al kort aanstipte. Serotonine is een hormoon en signaalmolecuul voor zenuwcellen. Een tekort hiervan kan niet alleen lijden tot depressies, maar zorgt daarnaast voor meer problemen. Zo krijg je last van obstipatie, omdat voor de peristaltiek van onze darmen serotonine nodig is. Slaapproblemen ontstaan doordat het slaaphormoon melatonine wordt gevormd uit serotonine. Het meest bekend bij fibromyalgie is natuurlijk de overgevoeligheid voor pijn. Dit komt doordat een gebrek aan serotonine in zenuwcellen zorgt voor een signaalversterking en daardoor een verergering van de pijngevoeligheid.